প্ৰাকৃতিক দুৰ্যোগ, যেনে ভূমিকম্প, বানপানী, হাৰিকেন আদি বিশ্বজুৰি সাধাৰণ প্ৰাকৃতিক পৰিঘটনা, আৰু ইয়াৰ আকস্মিক বৈশিষ্ট্যই প্ৰায়ে সমাজলৈ বৃহৎ ক্ষতি আৰু প্ৰত্যাহ্বান কঢ়িয়াই আনে। উদ্যোগসমূহৰ বাবে প্ৰাকৃতিক দুৰ্যোগে কেৱল বস্তুগত লোকচানৰ সৃষ্টি কৰাই নহয়, যোগান শৃংখলৰ বাধা, ব্যৱসায় বন্ধ, সুনামৰ ক্ষতি আদিৰ দৰে শৃংখলাবদ্ধ শৃংখলাবদ্ধ বিক্ৰিয়াৰ সূচনাও কৰিব পাৰে। শেহতীয়া বছৰবোৰত বিশ্ব জলবায়ু পৰিৱৰ্তনৰ তীব্ৰতা বৃদ্ধিৰ লগে লগে প্ৰাকৃতিক দুৰ্যোগৰ কম্পাঙ্ক আৰু তীব্ৰতা বৃদ্ধি পাইছে, আৰু উদ্যোগসমূহে সন্মুখীন হোৱা সংকটজনক জনসংযোগ প্ৰত্যাহ্বানসমূহো বৃদ্ধি পাইছে। এই প্ৰবন্ধটোৰ লক্ষ্য হৈছে বৰ্তমানৰ প্ৰাকৃতিক দুৰ্যোগৰ জৰুৰীকালীন অৱস্থাৰ অধীনত কৰ্পৰেট সংকটৰ জনসংযোগৰ বৰ্তমানৰ অৱস্থা অন্বেষণ কৰা, বৰ্তমানৰ সমস্যাসমূহ বিশ্লেষণ কৰা, আৰু উন্নতিৰ বাবে পৰামৰ্শ আগবঢ়োৱা।
১/ বৰ্তমানৰ পৰিস্থিতি বিশ্লেষণ
- সঁহাৰিৰ গতি বেলেগ বেলেগ হয়: প্ৰাকৃতিক দুৰ্যোগৰ সন্মুখত কিছুমান কোম্পানীয়ে জৰুৰীকালীন পৰিকল্পনা দ্ৰুতভাৱে সক্ৰিয় কৰিব পাৰে, সময়মতে তথ্য প্ৰকাশ কৰিব পাৰে, জনসাধাৰণৰ সৈতে যোগাযোগ বজাই ৰাখিব পাৰে, আৰু সংকটৰ প্ৰতি সঁহাৰি জনোৱাৰ দক্ষতা প্ৰদৰ্শন কৰিব পাৰে। কিন্তু বহু কোম্পানীয়ে পিছ পৰি থকা তথ্যৰ সঁহাৰি আৰু আপডেট কৰাত লেহেমীয়া হোৱাৰ বাবে তেওঁলোকৰ জৰুৰীকালীন প্ৰস্তুতি আৰু স্বচ্ছতাৰ ওপৰত প্ৰশ্ন উত্থাপন হৈছে।
- তথ্য যোগাযোগত সামঞ্জস্যৰ অভাৱ: সংকটকালীন জনসংযোগৰ প্ৰক্ৰিয়াত কোম্পানীটোৰ ভিতৰৰ বিভিন্ন বিভাগৰ মাজত তথ্য সঞ্চাৰণ আৰু সমন্বয়ৰ ব্যৱস্থা অসম্পূৰ্ণ, যাৰ ফলত বহিঃজগতলৈ প্ৰকাশ পোৱা তথ্যৰ মাজত সংঘাতৰ সৃষ্টি হয় আৰু জনবিশ্বাস হ্ৰাস পায়। ইয়াৰ উপৰিও এটা যোগাযোগ চেনেলৰ ওপৰত অতিমাত্ৰা নিৰ্ভৰশীলতাই (যেনে কেৱল ছ’চিয়েল মিডিয়াৰ জৰিয়তে তথ্য পোষ্ট কৰা) বাৰ্তাৰ প্ৰসাৰ আৰু প্ৰভাৱ সীমিত কৰিব পাৰে।
- সামাজিক দায়বদ্ধতাৰ সজাগতাৰ পাৰ্থক্য: কিছুমান কোম্পানীয়ে প্ৰাকৃতিক দুৰ্যোগৰ পিছত নিজৰ সামাজিক দায়িত্ব, যেনে- ধন-সামগ্ৰী দান, উদ্ধাৰ অভিযানত অংশগ্ৰহণ, কাৰিকৰী সহায় প্ৰদান আদি সক্ৰিয়ভাৱে পালন কৰি সমাজৰ পৰা ব্যাপক প্ৰশংসা লাভ কৰিছে। কিন্তু এতিয়াও কিছুমান কোম্পানী আছে যিয়ে উদাসীনভাৱে সঁহাৰি জনাইছে, সময়মতে ব্যৱস্থা গ্ৰহণ কৰাত ব্যৰ্থ হৈছে, আনকি দুৰ্যোগৰ পিছত যোগান শৃংখলৰ উত্তেজনাৰ সন্মুখীন হ’লেও নিজৰ স্বাৰ্থক অগ্ৰাধিকাৰ দিছে, যাৰ ফলত তেওঁলোকৰ কৰ্পৰেট ভাবমূৰ্তি ক্ষতিগ্ৰস্ত হৈছে।
- দীৰ্ঘম্যাদী আৰোগ্য পৰিকল্পনাৰ অভাৱ: বহু কোম্পানীয়ে দুৰ্যোগৰ পিছত হ্ৰস্বম্যাদীভাৱে জৰুৰী ব্যৱস্থা গ্ৰহণ কৰিবলৈ সক্ষম হয়, কিন্তু দীৰ্ঘম্যাদী পুনৰুদ্ধাৰ আৰু পুনৰ নিৰ্মাণৰ বাবে পদ্ধতিগত পৰিকল্পনাৰ অভাৱ। ইয়াৰ ফলত কোম্পানীটোৰ দীৰ্ঘম্যাদী উন্নয়নত প্ৰভাৱ পৰাই নহয়, জনসাধাৰণৰ দৃষ্টিত ইয়াৰ দায়িত্ববোধ আৰু নিৰ্ভৰযোগ্যতাও দুৰ্বল হৈ পৰে।
২/ সমস্যা
- অপৰ্যাপ্ত সংকট জনসংযোগ পৰিকল্পনা: যদিও বহু কোম্পানীয়ে সংকটকালীন জনসংযোগ পৰিকল্পনা প্ৰণয়ন কৰিছে, প্ৰকৃত পৰিচালনাত ইয়াৰ অপৰ্যাপ্ত যেন লাগে পৰিকল্পনাসমূহ বাস্তৱৰ সৈতে সংস্পৰ্শৰ বাহিৰত আৰু ইয়াত নমনীয়তা আৰু ব্যৱহাৰিকতাৰ অভাৱ।
- সংকটৰ সময়ত যোগাযোগৰ দক্ষতা অপৰ্যাপ্ত: সংকটৰ সময়ত কৰ্পৰেট জ্যেষ্ঠ পৰিচালক আৰু জনসংযোগ দলৰ যোগাযোগ দক্ষতা আৰু অভিযোজন ক্ষমতা উন্নত কৰাৰ প্ৰয়োজন বিশেষকৈ সংবাদ মাধ্যম আৰু জনসাধাৰণৰ সন্মুখীন হ’লে, তথ্যৰ স্বচ্ছতা আৰু কৰ্পৰেট স্বাৰ্থৰ মাজত কেনেকৈ ভাৰসাম্য ৰক্ষা কৰিব পাৰি, আৰু কোম্পানীটোৰ স্থিতি কেনেকৈ ফলপ্ৰসূভাৱে প্ৰকাশ কৰিব পাৰি আৰু... প্ৰতিশ্ৰুতি সকলো জৰুৰী প্ৰয়োজনীয়তা সমাধান কৰা সমস্যা।
- দুৰ্যোগৰ পিছৰ মানসিক যত্নৰ প্ৰতি অৱহেলা: বস্তুগত ক্ষতিৰ উপৰিও প্ৰাকৃতিক দুৰ্যোগে কৰ্মচাৰী আৰু সম্প্ৰদায়ৰ বাসিন্দাসকলৰ মানসিক আঘাতৰো সৃষ্টি কৰিব পাৰে। কোম্পানীসমূহে দুৰ্যোগৰ পিছত মানসিক যত্ন আৰু সমৰ্থনক প্ৰায়ে অৱহেলা কৰে আৰু সংকটকালীন জনসংযোগত মানৱতাবাদী যত্নৰ গুৰুত্বপূৰ্ণ ভূমিকা সম্পূৰ্ণৰূপে বিবেচনা কৰাত ব্যৰ্থ হয়।
৩/ উন্নতিৰ পৰামৰ্শ
- সংকটকালীন জনসংযোগ পৰিকল্পনা শক্তিশালী কৰা: উদ্যোগসমূহে সংকটকালীন জনসংযোগ পৰিকল্পনাসমূহ নিয়মিতভাৱে আপডেট আৰু উন্নত কৰিব লাগে, য’ত দ্ৰুত সঁহাৰি ব্যৱস্থা, তথ্য যোগাযোগ প্ৰক্ৰিয়া, কৰ্মচাৰীৰ সুৰক্ষাৰ নিৰ্দেশনা, যোগান শৃংখলৰ জৰুৰীকালীন পৰিকল্পনা আদি অন্তৰ্ভুক্ত কৰা হৈছে, যাতে পৰিকল্পনাসমূহৰ ব্যৱহাৰিকতা আৰু কাৰ্য্যক্ষমতা নিশ্চিত কৰিব পৰা যায়।
- সংকটকালীন যোগাযোগ দক্ষতা উন্নত কৰা: সংকটৰ সময়ত তথ্য যাতে দ্ৰুত, সঠিক আৰু ফলপ্ৰসূভাৱে প্ৰেৰণ কৰিব পৰা যায়, তাৰ বাবে সংকট চিনাক্তকৰণ, তথ্য সংহতি, জনসংযোগ, সংবাদ মাধ্যমৰ সঁহাৰি আদিকে ধৰি সংকটকালীন যোগাযোগ দক্ষতাৰ ক্ষেত্ৰত কৰ্পৰেট কাৰ্যবাহী আৰু জনসংযোগ দলসমূহক প্ৰশিক্ষণ দিয়া।
- সামাজিক দায়বদ্ধতাৰ অভ্যাস শক্তিশালী কৰা: উদ্যোগসমূহে সামাজিক দায়িত্ব পালনক দৈনন্দিন কাৰ্য্যকলাপ আৰু সংকটকালীন জনসংযোগ কৌশলত অন্তৰ্ভুক্ত কৰিব লাগে, নিজৰ সামাজিক দায়বদ্ধতা প্ৰদৰ্শন কৰিব লাগে আৰু দুৰ্যোগ সাহায্য, দুৰ্যোগৰ পিছৰ পুনৰ্গঠন, মানসিক সহায় আৰু অন্যান্য কাৰ্য্যত অংশগ্ৰহণ কৰি জনসাধাৰণৰ আস্থা আৰু স্বীকৃতি বৃদ্ধি কৰিব লাগে।
- দীৰ্ঘম্যাদী আৰোগ্য পৰিকল্পনা স্থাপন কৰক: দুৰ্যোগৰ পিছৰ পুনৰুদ্ধাৰ আৰু পুনৰ্গঠনৰ বিশদ পৰিকল্পনা প্ৰস্তুত কৰা, য’ত উৎপাদন পুনৰুদ্ধাৰ, যোগান শৃংখল পুনৰ্গঠন, কৰ্মচাৰীৰ যত্ন, সম্প্ৰদায়ৰ সহায় আদি অন্তৰ্ভুক্ত কৰা হয়, যাতে কোম্পানীসমূহে দুৰ্যোগৰ পিছত দ্ৰুতভাৱে কাম-কাজ আৰম্ভ কৰিব পাৰে আৰু লগতে সম্প্ৰদায়টোৰ দীৰ্ঘম্যাদী উন্নয়নত অৰিহণা যোগাব পাৰে .
সামৰণিত ক’বলৈ গ’লে প্ৰাকৃতিক দুৰ্যোগৰ জৰুৰীকালীন অৱস্থাত কৰ্পৰেট সংকটৰ জনসংযোগৰ বৰ্তমানৰ পৰিস্থিতিয়ে জটিলতা আৰু বৈচিত্ৰ্য দেখুৱাইছে সক্ৰিয় সঁহাৰিৰ সফল ক্ষেত্ৰ আৰু বহুতো সমস্যা দুয়োটা আছে যিবোৰ জৰুৰীভাৱে সমাধান কৰিব লাগিব। উদ্যোগসমূহে এই সুযোগ গ্ৰহণ কৰি সংকটকালীন জনসংযোগ কৌশলসমূহক নিৰন্তৰভাৱে অনুকূল কৰি তুলিব লাগে আৰু প্ৰাকৃতিক দুৰ্যোগৰ প্ৰতি সঁহাৰি জনোৱাৰ ক্ষমতা উন্নত কৰিব লাগে, যাতে ভৱিষ্যতৰ প্ৰত্যাহ্বানসমূহত নিজৰ স্বাৰ্থ সুৰক্ষিত কৰিব পাৰে আৰু সমাজৰ স্থিতিশীলতা আৰু উন্নয়নত অৰিহণা যোগাব পাৰে।